Nationale Aanpak Product­verbetering

Elke stap telt! Samen op weg naar een verbeterde product­samenstelling in 2030

Over de NAPV

Waarom een Nationale Aanpak Productverbetering (NAPV)?

Overgewicht en chronische ziekten komen vaak voor in Nederland: De helft van de volwassenen is te zwaar. Daarom moeten we de gezonde keuze gemakkelijker maken. De Schijf van Vijf van het Voedingscentrum helpt mensen hierbij. Maar omdat we ook producten eten die niet in de Schijf van Vijf staan, heeft de Rijksoverheid samen met voedingsexperts een aanpak voor productverbetering ontwikkeld, de NAPV.

Lees meer over de aanleiding en ontwikkeling van de NAPV op de NAPV-pagina van de overheid (opent nieuw venster), of bij meer informatie.

Voor wie?

De NAPV is er voor een brede groep voedselproducenten- en aanbieders, van multinational tot mkb, van fastservice restaurant tot cateraar en van supermarkt tot groothandel. Met als doel dat deze partijen allen werken aan het verbeteren van het voedselaanbod door het gehalte aan zout, suiker en verzadigd vet in bewerkte producten te verlagen en de hoeveelheid voedingsvezel te verhogen. Zodat winkels, horeca en catering verbeterde bewerkte producten aanbieden.

Wil je ook aan de slag met de NAPV of heb je extra informatie nodig?

In het stappenplan(download bestand) (PDF | 188 kB) vind je hoe je te werk kunt gaan. In drie stappen nemen we je mee op weg naar een plan van aanpak. Bij iedere stap staan nuttige tips en links, om zelf mee aan de slag te gaan, maar ook om de samenwerking op te zoeken.

Hoe werkt de NAPV?

Productverbetering werkt het beste als de hele voedingsmiddelensector aan de slag gaat met het verlagen van de gehalten aan zout, suiker en verzadigd vet in bewerkte producten en het verhogen van de hoeveelheid voedingsvezel. Daarom heeft de overheid samen met experts grenswaarden en doelen opgesteld. Het RIVM monitort de voortgang op basis van data uit de Levensmiddelendatabank (LEDA) die bedrijven zelf (meestal automatisch) aanleveren. Via het Fabrikanteninzageportaal kun je de gegevens van je eigen producten in de LEDA inzien.

In de infographic van de overheid (download bestand) (PDF | 660 kB) staat de gehele NAPV-systematiek overzichtelijk op een rij en in meer informatie vind je links naar alle beschikbare achtergrondinformatie.

Grenswaarden en rekentool

Er zijn grenswaarden1 (opent nieuw venster) voor verschillende productgroepen. Zij zijn per voedingsstof (zout, suiker, verzadigd vet en vezel) opgesteld en kennen drie waarden: hoog, midden, laag. Hierdoor valt ieder product op basis van de grenswaarden, per voedingsstof, in een van de vier treden. Op de hoogste treden staan de producten met een hoog gehalte van deze voedingsstof. Fabrikanten kunnen de grenswaarden gebruiken om hun producten stapsgewijs te verbeteren (zie afbeelding).

Een fictief product met trapsgewijze grenswaarden voor vier voedingsstoffen

Tip: Wist je dat er een NAPV-rekentool(download bestand) (XLSX | 38 kB) is om snel de NAPV-treden van je producten te berekenen?

1Bij het opstellen van de productcriteria zijn professionals, zoals fabrikanten, supermarkten, horeca, cateraars, wetenschappers en consumentenorganisaties om advies gevraagd. Ook is per productgroep gelet op de technologische kanten en wat volgens de wet is toegestaan.

Tool voor inkoop

Koopt jouw bedrijf in bij de groothandel? Wist je dat de grenswaarden zoals je die kunt vinden in het totaaloverzicht in Excel (opent nieuw venster) ook bruikbaar zijn als inkoopcriteria? Het overzicht biedt je de mogelijkheid om bij de bestelling rekening te houden met de NAPV-grenswaarden. Zo kun je ervoor kiezen geen producten met voedingsstoffen boven een bepaalde grenswaarde voor zout, suiker en verzadigd vet meer op het menu te zetten. 

Ook als je verantwoordelijk bent voor het briefen van je leveranciers m.b.t. nieuwe recepturen kun je dit totaaloverzicht in Excel (opent nieuw venster) gebruiken. Het overzicht biedt je de mogelijkheid om bij nieuwe producten rekening te houden met de NAPV-grenswaarden. Zo kun je ervoor kiezen geen producten meer af te nemen met zout, suiker en/ of verzadigd vet boven een bepaalde grenswaarde.

Doel 2030

Het doel voor 2030 is dat - per voedingsstof - 50% van de producten uit elke productgroep in de meest gunstige trede valt. En slechts 10% van de producten in de minst gunstige.

Verdeling producten per productgroep naar hoeveelheid zout, suiker, verzadigd vet en/ of vezel in 2030:

Inzicht in de voortgang en data-aanlevering

NAPV-monitor

Via de NAPV-monitor brengt het RIVM de voortgang op subgroep-niveau in kaart. Dit gebeurt op drie momenten, op basis van gegevens in de Levensmiddelendatabank (LEDA) (opent nieuw venster).


Tijdlijn monitoring:


Voor ieder moment in de monitoring gebruikt het RIVM een dataset van producten die in het betreffende jaar op enig moment in de LEDA aanwezig waren. Bij tussentijdse wijzigingen in de samenstelling van een voedingsmiddel zullen de meest recente gegevens gebruikt worden. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met verkoopvolumes. Hiervoor is een samenwerking met het CBS opgezet zodat data uit LEDA kunnen worden gekoppeld aan data van verkopen door supermarkten.

Levensmiddelendatabank (LEDA)

In de LEDA (opent nieuw venster) staan de etiketgegevens van meer dan 150.000 producten die te koop zijn in Nederland. Meer dan 75% van alle producten in de supermarkt staat in de LEDA. Het RIVM heeft berekend dat dit voldoende is om de voortgang van productverbetering te kunnen monitoren. Deze producten zijn ingedeeld in productgroepen. Zoals brood, frisdranken en sauzen.

Het aanleveren van data voor de LEDA

Het is belangrijk dat de gegevens in de LEDA een zo goed mogelijke afspiegeling zijn van de voedingsmiddelen op de markt. Voor de NAPV, maar ook als basis voor consumenteninformatie en voedingsbeleid en -onderzoek. De meeste bedrijven leveren hun gegevens automatisch aan, via GS1 databank, ImpactBuying B.V. (SIM), PS in foodservice, Brandbank, of via koppelingen met eigen databanken. Dagelijks vindt er een update plaats van gegevens met de externe databanken, zodat de meest actuele gegevens gebruikt worden. Uploaden kan ook handmatig, dan is het wel belangrijk om minimaal twee keer per jaar gegevens opnieuw aan te leveren. Voor Nutri-Score is dit verplicht.

Tips voor het aanleveren van data

Zorg voor accurate invoer van data.


Meer uitleg over het aanleveren van data vind je op de website van het Voedingscentrum (opent nieuw venster).

Fabrikanteninzageportaal

Indien je bedrijf gegevens aanlevert aan de Levensmiddelendatabank (LEDA)  (opent nieuw venster) kun je voor een steeds groter aantal producten via het Fabrikanteninzageportaal opzoeken in welke NAPV-groep je producten ingedeeld zijn en of ze in de Schijf van Vijf staan. Voor inzage in het Fabrikantenportaal of vragen over de LEDA, kun je een mail sturen naar levensmiddelendatabank@voedingscentrum.nl.

Voedingsmiddelengroepen

Afspraken

Ben jij merkeigenaar en sta jij hier niet tussen? Wil je wel aansluiten bij de afspraken? Meld je dan aan via napv@productverbetering.nl

Aardappelgerechten

Zoutgehalte

Kant-en-klaarmaaltijd onderdelen

Zoutgehalte

Rijstgerechten

Zoutgehalte

Pasta- en noedelgerechten

Zoutgehalte

Vleeswaren en -conserven

Zoutgehalte

Verzadigd vetgehalte

Vleesvervangers

Zoutgehalte

Smeer- en bereidingsvetten

Zoutgehalte

Banket en zoetwaren

Zoutgehalte

Suikergehalte

Verzadigd vetgehalte

Pizza, wrap, roti en hartige taart

Zoutgehalte

Planning NAPV-Netwerkregisseur

*De hele voedingsmiddelengroep wordt besproken, dus inclusief zo veel mogelijk bijbehorende subgroepen.
**Staan jouw producten niet op de planning in 2025? Laat je daardoor niet weerhouden en ga zelf aan de slag. Voor meer informatie: zie Stappenplan (download bestand) (PDF | 188 kB).

Wil je ook meedoen aan bestaande afspraken of werk je aan een nieuw samenwerkingsverband?

Neem contact op met je branchevereniging en/ of met de NAPV-netwerkregisseur.

Praktijkvoorbeelden

ketensamenwerking

Bakkerszout 2.0

herformuleren

Praktijkgids

Hier jouw inspanningen terugzien?

Neem contact op met de NAPV-netwerkregisseur

Platform productverbetering

Deze landingspagina is het resultaat van een samenwerking tussen projectpartners uit alle relevante sectoren, om informatie, sectorafspraken en inspirerende voorbeelden over productverbetering te delen.

Contact

NAPV-netwerkregisseur en VWS

Maud Theelen heeft in opdracht van VWS als taak bedrijven en branches te activeren, verbinden en ondersteunen bij de NAPV en te helpen bij het maken van gezamenlijke NAPV-afspraken. Neem contact op via napv@productverbetering.nl


Foodvalley

Voor vragen over productverbetering die breder zijn dan de realisatie van NAPV-afspraken (bijvoorbeeld over innovatie, consumentengedrag, ondernemerschap, ketensamenwerking en het delen van productiefaciliteiten en kennis) kun je contact opnemen met de Healthier Food Community (opent nieuw venster)van Foodvalley: vera.hoynckvanpapendrecht@foodvalley.nl


Voedingscentrum

Voor inzage in het Fabrikantenportaal of vragen over het aanleveren van data aan de LEDA, kun je een mail sturen naar levensmiddelendatabank@voedingscentrum.nl


RIVM

Heb je vragen over de productgroepindeling of de NAPV-methodiek? Stuur dan een email naar de helpdesk van het RIVM: productverbetering@rivm.nl

Meer informatie

NAPV-systematiek/grenswaarden

In het overzicht definities en voorbeelden van NAPV-productgroepen (opent nieuw venster) staat voor welke productgroepen er NAPV-grenswaarden zijn.


Op de NAPV-startpagina van het RIVM (opent nieuw venster) staat algemene informatie over de NAPV. 

Hier (opent nieuw venster) staan de actuele NAPV-grenswaarden (aangepast aan Nutri-Score) voor de 19 voedingsmiddelengroepen met 89 subgroepen. Op de website van het RIVM is ook een Excel-bestand (opent nieuw venster) te vinden met alle productgroepen, subgroepen en grenswaarden.


In het startdocument van de NAPV uit 2022 (opent nieuw venster) staat achtergrondinformatie over hoe de grenswaarden tot stand gekomen zijn. De in het document genoemde criteria en productgroepen zijn niet meer actueel.


De grenswaarden van de NAPV zijn vastgesteld op basis van de VoedselconsumptiepeilingVCP 2012 – 2016 (opent nieuw venster). De meest recente voedselconsumptiepeiling, de VCP 2019 – 2021 (opent nieuw venster) geeft actuele informatie over wat Nederlanders eten. Hierin staat bijvoorbeeld de bijdrage die productgroepen leveren aan de inname van zout, suiker en verzadigd vet en vezel.


Levensmiddelendatabank (LEDA) (opent nieuw venster) en Fabrikanteninzageportaal (opent nieuw venster): De LEDA vormt de basis voor de monitor van de NAPV. Toelichting over het aanleveren van data staat hier.


Informatie van de Rijksoverheid:  

Voor horeca en catering

Het Fastservice Manifest is ontstaan uit een werkgroep van fastservice restaurants en een maaltijdbezorger die samen een ‘coalition of the willing’ vormen, onder andere om aan de slag te gaan met productverbetering. Ze stellen gezamenlijke doelen en delen kennis en ervaring. Wil je je hierbij aansluiten? Hier (opent nieuw venster) staat hoe dat kan.


Voor horeca en catering is naast de NAPV-criteria ook de Richtlijn Eetomgevingen (opent nieuw venster) van het Voedingscentrum een handige tool voor een gezonder aanbod.


Ten behoeve van inkoop bij de groothandel zijn de grenswaarden uit het totaaloverzicht in Excel (opent nieuw venster) ook bruikbaar zijn als inkoopcriteria.


Ten behoeve van het briefen van leveranciers m.b.t. nieuwe recepten zijn de grenswaarden uit het totaaloverzicht in Excel (opent nieuw venster) ook bruikbaar (tevens geschikt voor supermarkten en groothandels).

Diversen

Rekentool: Om te bepalen in welke NAPV-trede producten vallen, is er deze rekentool (download bestand) (XLSX | 38 kB).


Nutri-Score: Op www.nutriscorevoorbedrijven.nl (opent nieuw venster) staat informatie over Nutri-Score, evenals een Nutri-Score rekentool (opent nieuw venster). Voor deelnemers aan Nutri-Score kan het opschuiven naar een betere score een extra motivatie zijn.


Praktische herformuleringsgids: Voor ondersteuning bij het bepalen van 

herformulerings- en innovatiestrategieën heeft Foodvalley de Praktische gids voor herformulering en innovatie (opent nieuw venster) opgesteld. Zo faciliteert de gids weloverwogen besluitvorming om producten gezonder te maken. 


Handleiding productherformulering: Voor een uitgebreid overzicht van alle aspecten van productinnovatie en herformulering heeft de Europese koepelorganisatie van de levensmiddelenindustrie FDE een handleiding productherformulering (download bestand) (PDF | 8,9 mB)opgesteld.